Wat is de WAZO?

Alle vormen van verlof zijn geregeld in de Wet arbeid en zorg (WAZO). Deze wet heeft tot doel de combinatie van werk en privé voor werknemers te vergemakkelijken, zodat het voor mannen en vrouwen aantrekkelijker is om te (blijven) werken. Wat zijn je verplichtingen als werkgever en met welke soorten verlof krijg je allemaal te maken? Wij leggen het uit!

► Wil je snel weten hoe je het zwangerschapsverlof regelt? Download onze superhandige checklist, zodat je weet wat jij moet doen. Tempo-Team to the rescue!

Op deze pagina:

Hoe werkt de WAZO bij zwangerschap?

Als een werkneemster zwanger is, zijn er een aantal dingen die je als werkgever moet weten. In de WAZO staat dat je zwangere werkneemster recht heeft op zwangerschaps-, bevallings-en ouderschapsverlof. Ook een werknemer wiens partner zwanger is, heeft recht op verlof, namelijk: calamiteitenverlof (op de dag van de bevalling), (aanvullend) geboorteverlof en ouderschapsverlof. Het is je wettelijke verplichting als werkgever om deze WAZO-uitkering aan te vragen. De werknemer kan dit niet zelf doen. Dit doe je in overleg met de werknemer en uiterlijk twee weken voor de gewenste datum van de ingang van het zwangerschapsverlof. In deze aanvraag moet staan:

  • De uitgerekende bevallingsdatum. Hiervoor heeft jouw werkneemster een document nodig, afgegeven door het ziekenhuis. Deze moet ze zelf bewaren tot een jaar na de laatste dag van het bevallingsverlof;
  • De datum waarop het zwangerschapsverlof ingaat en jouw werkneemster dus haar uitkering wilt ontvangen.

Welke soorten verlof zijn ondergebracht bij de WAZO?

Zwangerschaps- en bevallingsverlof

  • Duur zwangerschapsverlof: een werkneemster die zwanger is heeft recht op 4 tot 6 weken zwangerschapsverlof. Vanaf zes weken voor de uitgerekende bevallingsdatum kan zij haar zwangerschapsverlof laten ingaan. Verwacht jouw werkneemster een meerling? Dan kan zij vanaf 10 weken voor de uitgerekende bevallingsdatum het zwangerschapsverlof laten ingaan. Vanaf 4 (of 8 bij meerling) weken voor de vermoedelijke bevallingsdatum is de werkneemster verplicht om met zwangerschapsverlof te gaan. Het zwangerschapsverlof kan ook langer dan 6 weken duren, namelijk als de bevalling na de vermoedelijke bevallingsdatum plaatsvindt. Als jouw werkneemster is bevallen, geeft de Basisregistratie Personen (BRP) dit aan UWV door. Jij hoeft hier dus niets mee te doen!
  • Duur bevallingsverlof: na de bevalling heeft zij recht op nog minimaal 10 weken bevallingsverlof. Als de werkneemster later dan zes (of in geval van een meerling tien) weken voor de uitgerekende bevallingsdatum met zwangerschapsverlof gaat, kan zij de weken die ze nog over heeft van het zwangerschapsverlof, inzetten als bevallingsverlof. 
  • Betaling zwangerschaps- en bevallingsverlof: je betaalt jouw werkneemster gewoon haar salaris door gedurende haar zwangerschaps-en bevallingsverlof en krijgt haar loon 100% (van maximum dagloon) vergoed van het UWV.

Lees ook: Een tweeling of meerling? Regel het meerlingenverlof voor je werkneemster

Couveuseverlof

  • Duur couveuseverlof: dit wil je niet, maar moet je wel weten. Je gaat er natuurlijk niet vanuit, maar als een kind tijdens het bevallingsverlof meer dan 7 dagen in een ziekenhuis moet blijven, wordt het bevallingsverlof verlengd met maximaal tien weken, dit wordt ook wel couveuseverlof genoemd. Dit moet je als werkgever aanvragen en daarbij is een ziekenhuisverklaring, waaruit de duur van de opname blijkt, vereist.
  • Betaling couveuseverlof: je betaalt jouw werkneemster gewoon haar salaris door gedurende het couveuseverlof en krijgt haar loon 100% vergoed van het UWV.

Geboorteverlof en aanvullend geboorteverlof

  • Duur geboorteverlof: is de partner van jouw werknemer bevallen? Dan heeft hij of zij recht op geboorteverlof. In totaal is dit één keer de wekelijkse arbeidsduur (als hij/zij 36 uur werkt is dat dus 36 uur). Hij of zij moet het geboorteverlof binnen vier weken na de geboorte opnemen. 
  • Betaling geboorteverlof: het geboorteverlof betaal je als werkgever gewoon door.
  • Duur aanvullend geboorteverlof (geldt vanaf 1 juli 2020): wilt jouw werknemer langer verlof opnemen? Dat kan zeker! Hij of zij kan aanvullend geboorteverlof aanvragen, van maximaal vijf keer de wekelijkse arbeidsduur. Dit moet opgenomen worden binnen zes maanden na de geboorte.
  • Betaling aanvullend geboorteverlof (geldt vanaf 1 juli 2020): het salaris hoef je gedurende het aanvullend geboorteverlof niet door te betalen. Als werkgever vraag je een uitkering aan bij het UWV die 70% van het salaris van je medewerker vergoedt. 

Lees ook: Zo werkt partnerverlof, ook wel aanvullend geboorteverlof

Adoptie- en pleegzorgverlof 

  • Duur adoptie-en pleegzorgverlof: als je werknemer of werkneemster een kind adopteert  heeft hij of zij recht op adoptieverlof. De duur hiervan is maximaal zes aaneengesloten weken en kan ingezet worden vanaf t vier weken voor de officiële adoptie tot tweeëntwintig weken na de adoptie. Worden er meerdere kinderen tegelijk geadopteerd? Dan blijft de duur van het verlof hetzelfde. 
  • Betaling adoptie-en pleegzorgverlof: je betaalt jouw werknemer gewoon het salaris door gedurende het verlof en krijgt het loon 100% (van maximum dagloon) vergoed van het UWV. Jij moet als werkgever deze WAZO-uitkering aanvragen uiterlijk twee weken voor de gewenste ingangsdatum van het verlof. Hiervoor is documentatie nodig waarin staat dat er een kind ter adoptie of pleegzorg wordt opgenomen en per wanneer. Doe de aanvraag dus in overleg met je werknemer!   

Lees ook: Verlof bij adoptie en pleegzorg, alles wat je moet weten als werkgever

Ouderschapsverlof

  • Duur ouderschapsverlof: zorgt jouw werknemer of werkneemster voor een eigen kind, stief-, adoptie- of pleegkind onder de acht jaar? Dan heeft hij of zij recht op ouderschapsverlof. Ouderschapsverlof kan maximaal 26 weken per kindopgenomen worden en de voorwaarde is dat de werknemer op hetzelfde adres woont als het kind en verantwoordelijk is voor de opvoeding en verzorging. Het verlof geldt per kind, dus bij een meerling krijgt de ouder per kind het ouderschapsverlof. 
  • Betaling ouderschapsverlof: als werkgever hoef je het ouderschapsverlof niet uit te betalen. De werknemer krijgt hier ook geen uitkering voor van het UWV. Als de werknemer een levensloopregeling of spaarloonrekening heeft kan hij daar een beroep op doen om het verlof te financieren. In het cao kan wel een regeling zijn opgenomen waardoor je als werkgever wel verplicht bent om tijdens ouderschapsverlof een percentage van het loon door te betalen.

Lees ook: Ouders hebben recht op verlof, alles wat je moet weten over ouderschapsverlof

Calamiteitenverlof en ander kort verzuimverlof

Op de dag van de bevalling heeft de partner recht op calamiteitenverlof. Dit soort verlof of kort verzuimverlof mag ook ingezet worden bij een onvoorziene noodsituatie die niet uitgesteld kan worden, zoals het ophalen van een ziek kind van school. Als werkgever ben je verplicht het loon door te betalen. 

Kortdurend en langdurend zorgverlof

Heeft jouw werknemer een ziek kind, partner of ouder? En is hij/zij de enige die ervoor kan zorgen? Dan geldt kort- of langdurend zorgverlof. Bij kortdurend zorgverlof heeft je werknemer elk jaar recht op maximaal 2x het aantal uren dat hij/zij per week werkt. Als werkgever betaal je het loon ten minste voor 70% door. En bij langdurig zorgverlof heeft je werknemer recht op 6x het aantal uren dat hij/zij per week werkt. Kijk daarbij goed naar de afspraken die in het cao genoemd zijn, want die zijn voor jouw bedrijf van toepassing. 

Belangrijk om te weten over de Wet arbeid en zorg

Lees de volgende regels nog even door:

  • Aanvullende afspraken. De WAZO geldt in principe voor iedereen die in dienstverband werkt. In de cao kunnen aanvullende afspraken staan over de duur en de betaling van het verlof. De cao geldt boven de WAZO, komt uit een ander potje en vervangt nooit uitkeringen van het UWV;
  • Te laat aangevraagd? In dat geval wordt de uitkering uitsluitend toegekend voor zover het tijdvak waarin sprake was van recht op uitkering in verband met zwangerschap en bevalling, adoptie of pleegzorg valt in het jaar voorafgaand aan de datum van de aanvraag;
  • Verlof weigeren. De werknemer moet de gelegenheid krijgen om het wettelijk verlof op te nemen. Wanneer je te maken hebt met zwaarwegende bedrijfsbelangen, kun je spreken van een uitzondering. Je mag het verlof weigeren, maar alleen als je bedrijf daardoor in ernstige problemen komt. Lees hier meer over het weigeren van verlof;
  • Ontslag. Je mag een werknemer die met verlof is niet ontslaan. Het opzegverbod van een net bevallen werkneemster geldt zelfs tot 6 weken na het einde van het bevallingsverlof;
  • Fiscale compensatie. Je kunt hiervoor in aanmerking komen als je het loon van je werknemer (gedeeltelijk) doorbetaalt bij verlof. Kijk voor meer informatie op de site van de Belastingdienst

Schakel Tempo-Team in!

Wil je weten wat jij moet doen als een medewerker een kindje verwacht? Met welk soort verlof heb je te maken en hoe vraag je een uitkering aan? Je vindt het allemaal hier.
>> Download onze superhandige checklist!

Zo regel je direct vervanging

We begrijpen maar al te goed dat je de kans pakt en direct vervanging wilt regelen voor een medewerkster met zwangerschapsverlof. Wij staan voor je klaar. Laat ons weten waar je naar op zoek bent en wij regelen als de wiedeweerga vervanging voor je! 

Schakel Tempo-Team in!

Anderen lazen ook: